Karton is goed en plastic is slecht. Als we het hebben over de impact op het milieu klopt deze bewering vaak, maar niet altijd.
Bart Calis, docent en onderzoeker aan Artevelde Hogeschool, stipte deze discrepantie aan tijdens het open huis van Kongsberg PCS. Calis is initiator van het Packlab en hij schreef een boek over ecodesign in verpakkingen.
3R-ontwerpstrategie
Centraal staat de 3R-ontwerpstrategie: Reduce – vermijd een verpakking indien het kan, beperk zoveel mogelijk het materiaalgebruik; Reuse – maak je verpakking herbruikbaar; Recycle – gebruik gerecycled materiaal en maak je verpakking recyclebaar. Deze drietrapsraket kun je ook in de sign- en displaymarkt toepassen. Net zoals veel producten ‘oververpakt’ zijn, kun je je bij veel visuele communicatie-uitingen afvragen of hetzelfde effect met minder materiaal is te bereiken. Ook is het slim om in de productie te zoeken naar de meest optimale vorm, met behoud van functionaliteit, om zo de hoeveelheid restafval te beperken.
Hergebruik
In de print- en signmarkt zien we steeds vaker dat substraten kunnen worden hergebruikt of een tweede leven krijgen in een andere toepassing (reuse). Dat is alleen maar toe te juichen. Het meest duurzaam zijn echter volledig circulaire verpakkingen of signs (recycle). Vandaar dat karton uit ecologisch oogpunt zo’n geliefd materiaal is. In de levensmiddelenindustrie kun je een verpakking overigens niet ongelimiteerd reduceren, stelt Calis, zonder negatieve gevolgen voor de houdbaarheid van het product. Ook dat is ‘waste’.
Omslagpunt
Kijk je naar de complete levenscyclus, dan is er een omslagpunt waarbij karton met een dunne plastic coating (en daardoor niet te recyclen) zelfs beter is voor het milieu. Sustainability versus durability. Helaas gebruiken we in het Nederlands voor beide begrippen één woord (duurzaamheid) en dat zorgt voor ruis. Ook deze lijn kun je doortrekken naar de print- en signmarkt. Iets om over na te denken als je eind mei de ‘Sustainability Spotlight’ op de Fespa Global Print Expo in München bezoekt of begin juni deelneemt aan de EcoPrint Summit in Genève.
Wouter Mooij,
hoofdredacteur Sign+ Magazine